Làm content không phải chỉ cần kỹ năng viết và để trở thành một người sáng tạo nội dung bạn cần nhiều kỹ năng khác ngoài viết.
Học báo chí bước vào nghề content marketing, thế mạnh của mình là viết. Nhưng ngoài viết ra, mình cũng phải trau dồi nhiều kỹ năng khác để có thể “sống” với nghề viết và viết tốt hơn. Đây là 10 kỹ năng mình đã trau dồi để trong suốt quá trình làm việc.
Trên thực tế, ở nhiều công ty mình từng làm tên gọi cho các vị trí content không có sự phân định rõ ràng và mình làm hầu hết các công việc liên quan đến sáng tạo nội dung trên mọi nền tảng. Copywriter, Content writting, Content Seo, Nhân viên nội dung,... những vị trí liên quan đến viết lách này, mình gọi chung là nghề content.
Nhìn lại hành trình gắn bó với công việc viết lách từ năm 2014 đến nay, mình muốn chia sẻ một vài kỹ năng, kiếm thức mà mình đã trang bị, trau dồi trong suốt quá trình làm và "sống" với nghề content. Hi vọng, nó có thể là thông tin hữu ích với những bạn đang có ý định theo đuổi công việc viết lách.
1. Tư duy marketing
Nếu bạn muốn làm bất kể vị trí content nào mình vừa kể trên thì tư duy marketing là điều không thể thiếu. Bởi công việc của bạn chính là việc sáng tạo ra các nội dung tiếp thị, phục vụ cho nhu cầu doanh nghiệp và đích cuối là khách hàng.
Bản thân mình học báo chí, không phải chuyên ngành marketing, vì vậy, trong quá trình làm việc và phục vụ công việc, mình đã luôn tìm kiếm, đọc các tài liệu, giáo trình về marketing và tư duy content trong marketing.
Trong khóa học Tư duy và nghiệp vụ marketing cơ bản (củaThink Markus) mình đã học được các kiến thức căn bản, tổng hợp tương đối đầy đủ như: Định nghĩa về marketing, các mô hình marketing, thì trường, thị phần, hành vi khách hàng, tư duy marketing, quản trị marketing.
Ngoài ra, cuốn Marketing căn bản của tác giả Philip Korler là cuốn sách cơ bản về marketing dành cho tất cả sinh viên chuyên ngành marketing và những ai muốn tìm hiểu về lĩnh vực này bạn có thể tìm đọc.
Bên cạnh đó, mình cũng đọc các kiến thức về marketing khi cần thiết trên nhiều website, blog, group liên quan đến ngành nghề này. Các bạn cũng có thể tìm kiếm và tự trang bị cho mình để tự tin bước vào nghề nhé.
2. Kỹ năng đọc
Tất nhiên rồi, để học một thứ gì đó bạn sẽ phải nghiên cứu, tìm tòi và thực hành rất nhiều về nó. Với một người sáng tạo nội dung thì đọc càng là việc, là kỹ năng cần thiết.
Ngoài đọc các chủ đề liên quan đến lĩnh vực đang làm, đọc và học các kiến thức về marketing, thì chắc chắn các content sẽ không thể bỏ qua các đầu sách về kỹ năng viết lách rồi: Content hay nói thay nước bọt, Thôi miên bằng ngôn từ, 90-20-3 (90 Bài học vỡ lòng về ý tưởng và câu chữ); Con đường trở thành freelance writer,... là những cuốn mình thấy rất bổ ích cho hành trình trưởng thành trong nghề content của mình.
Bên cạnh đó, đọc các sách văn học, từ điển tiếng việt, ca dao tục ngữ,... cũng giúp mình trau dồi thêm vốn ngôn từ. Đọc báo, tin tức mạng xã hội giúp mình bắt trend và có những idea thú vị, thời sự nóng hổi, kịp thời, nhanh chóng để thu hút “dân tình”.
Đọc và theo dõi một số tác giả, blogger giúp mình học hỏi thêm kinh nghiệm từ các “tiềm bối” trong ngành, người đi trước hay các bạn trẻ hừng hực sức sáng tạo. Cũng hiểu được một số phong cách viết và đang dạng phong cách hơn trong quá trình viết.
3. Kỹ năng quan sát, lắng nghe, ghi chép
Kỹ năng quan trọng với hầi hết mọi ngành nghề, không chỉ với riêng content. Vậy nên, hãy luôn có một cuốn sổ tay, một cây bút hoặc bất kỳ vật dụng, thiết bị số nào đó có thể giúp bạn “tốc ký”, ghi lại thật nhanh các ý tưởng.
Chỉ có biết quan sát, lắng nghe và ghi chép mới giúp chúng ta hiểu tường tận đượng sự việc, bắt được những chi tiết, vấn đề và từ đó có được những góc nhìn mới, tư duy mới.
Kết hợp kỹ năng này với việc nghiên cứu, học hỏi sẽ giúp người sáng tạo nội dung có thể cho ra những content đắt giá, viết đúng, viết sâu, chạm đến cảm xúc của độc giả.
4. Kỹ năng nghiên cứu
Kỹ năng nghiên cứu hay còn gọi là research một vấn đề, cũng là điều mà các content cần trang bị. Trên thực tế, việc nghiên cứu chủ đề phổ biến nhất mà các content thường làm đó là Google Search.
Tuy nhiên, có rất nhiều cách đề tìm hiểu về một vấn đề ví dụ như: Đọc sách, tạp chí, ấn phẩm chuyên về lĩnh vực đó; tìm kiếm các nhân vật đầu ngành, có chuyên môn và hiểu biết về vấn đề để hỏi và phỏng vấn; thực hiện phỏng vấn, khảo sát diện rộng với người tiêu dùng, phân tích dữ liệu, data thu thập được hoặc các bảng phân tích thị trường ....
Để việc nghiên cứu, tìm hiểu mang lại hiệu quả bạn sẽ phải xác định được: Mục đích của việc nghiên cứu, đặt ra nghi vấn và các câu hỏi để tìm hiểu, tìm tư liệu và lọc ra các chi tiết quan trọng, tổng hợp và trình bày nó dưới dạng ghi chú và hoàn thiện kết quả nghiên cứu với bài viết của bạn.
Content cần biết cách kết nối dữ liệu để nhìn ra vấn đề và liên kết nó trong bài viết, chủ đề bạn muốn truyền tải. Các nguồn dữ liệu phong phú cũng sẽ giúp cho bài viết của bạn thuyết phục hơn, độc đáo hơn.
5. Kỹ năng Seo
Đây cũng là kỹ năng có liên quan mật thiết với việc sáng tạo nội dung. Để nội dung được tối ưu và dễ dàng lên top trên công cụ tìm kiếm từ khóa Google, bạn phải nắm được các yếu tố kỹ thuật trong SEO như: Phân loại từ khóa; cách đặt tiêu đề chứa từ khóa; cách đặt các thẻ heading 1,2,3; mật độ từ khóa, các thẻ ảnh, đặt tên ảnh,....
Sự thực là không phải cứ nội dung hay, độc đáo là có thể lên top. Để một nội dung được Google đánh giá cao, nội dung phải đảm bảo đủ các yếu tố kỹ thuật SEO, có ích và hấp dẫn để giữ chân đọc giả ở lại trang web lâu hơn, nhấn vào các liên kết trang nhiều hơn.
Sau khi rời nghành báo và tìm một môi trường phù hợp mới, mình đã tìm hiểu thấy công việc content seo khá phù hợp với kỹ năng của mình. Tuy nhiên khi đó, mình vẫn chưa hiểu rõ về seo, cho đến khi mình tham gia một khóa học “Truyền Nghề SEO” và chính thức làm việc với nó.
Và may mắn, mình đã gặp được bạn leader nhiệt tình, giúp mình hiểu hơn về content SEO và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả SEO. Học các quy trình từ: tư duy tìm kiếm từ khóa, lọc và lập bảng từ khóa tiềm năng, viết các bài viết chuẩn SEO, quàn trị website và cách đăng bài tối ưu nội dung SEO, phân tích theo dõi luồng hành vi khách hàng trên Google Analytics, các lên nội dung landing page cho webisite tối ưu SEO, theo dõi kết quả seo và tối ưu,... Qua đó, giúp mình dễ dàng tạo ra những nội dung chuẩn SEO và có ích cho độc giả hơn.
6. Kỹ năng chạy quảng cáo Facebook Ads
Có phải bạn đang thắc mắc tại sao content lại phải biết chạy quảng cáo Facebook đúng không? Thực ra đây không phải điểu bắt buộc nhưng bạn viết content trên nền tảng nào, mục đích gì thì bạn cũng nên hiểu về “luật chơi" của nền tảng đó.
Vẫn là một sự may mắn của mình, khi lần thứ 3 chuyển việc mình gặp được anh Sếp khá nhiệt tình chỉ dạy cho mình những kỹ thuật và tư duy ads faceboook, lúc còn chưa biết cả dùng thẻ ngân hàng hay phân biệt thẻ ATM với VISA.
Chạy quảng cáo một thời gian và thấy được kết quả trên những tương tác, bình luận, inbox đặt hàng, chi phí quảng cáo giúp mình hiểu rõ được đối tượng khách hàng của mình là ai, nhu cầu, sở thích, đặc điểm tâm lý mua hàng của họ, các mẫu content, ngôn ngữ, hình ảnh như thế nào sẽ thu hút khách hàng. Từ đó tối ưu content, tạo ra các mẫu content quảng cáo facebook thuyết phục họ hơn.
Bạn không cần thiết phải học chạy quảng cáo để viết được content, nhưng hãy nắm rõ đặc trưng của khách hàng, đặc trưng của nội dung trên tảng bạn viết. Ngôn ngữ, cách thể trình bày content sao cho hấp dẫn. Các chủ đề, từ ngữ “cấm kỵ" theo luật của facebook. Nếu chưa rõ những điều ấy hãy trao đổi thêm với đội kỹ thuật chạy ads của công ty hoặc người thấu hiểu lĩnh vực đó nhé.
7. Kỹ năng thiết kế
Đọc đến đây không biết bạn có thốt lên rằng “Ôi! Thế thì content ôm cả phòng marketing à” hay không khi content vừa phải hiểu SEO, chạy Ads lại phải biết cả thiết thế?
Thiết kế cũng không phải điều bắt buộc với content. Nhưng nếu hiểu và biết về những kỹ năng này sẽ giúp bạn làm việc với Design dễ dàng hơn. Hiểu về việc phối màu, bố cục, hình ảnh, typo sẽ giúp bạn định hình được ý tưởng và truyền đạt cho thiết kế để ra được ấn phẩm hoàn hảo nhất.
Ngoài ra, nếu biết thiết kế với những hình ảnh, video đơn giản bạn cũng có thể chủ động hoàn thành thay vì chờ thiết kế mà trễ deadline.
Với mình, mình khá thích thú với việc tự thiết kế và thể hiện ý tưởng của mình thành hình ảnh. Hình ảnh trong bài viết này và trên Blog Nhật Chi cũng do mình tự thiết kế. Thiết kế nhiều không những giúp mình tăng gu thẩm mỹ mà còn có nhiều ý tưởng hay ho hơn.
8. Kỹ năng tự học
Sẽ thật may mắn nếu như bạn gặp được một người sếp cũng là “người thầy” trong nghề. Nhưng nếu không có người chỉ dẫn hãy tự lực và đi bằng "đôi chân" của chính mình. Vì vậy, hãy luôn tự học. Chủ động học hỏi cũng giúp những người sẵn sàng giúp đỡ bạn muốn giúp đỡ bạn hơn.
Marketing nói chung và nghề content nói riêng cũng luôn có sự biến động, thay đổi, yêu cầu bạn phải nâng cấp chính mình mỗi ngày.
Chẳng hạn, ngày xưa khi chưa có Facebook thì content website, blog chuẩn seo là kỹ năng quan trọng. Nhưng khi Facebook hay hiện tại tiktok, youtube phát triển mạnh bạn cũng cần học hỏi những content cho xu hướng mới này.
Content website trước kia chỉ yêu cầu viết chuẩn SEO, bây giờ có thể cần phải biết cả cách viết nội dung landing page. Bài viết trước kia chỉ cần viết có đủ từ khóa là đã được đánh giá chuẩn seo, nhưng bài viết chuẩn seo ngày nay yêu cầu cao hơn thế về cả nội dung, mật độ từ khóa, mô tả, thẻ tiêu đề, sự mới mẻ hấp dẫn.
Vậy nên, để “sống” được với nghề content điều cần thiết là mỗi người làm nghề phải cso khả năng tự học, tự nâng cấp trình độ của bản thân để có thêm kinh nghiệm cho mình.
9. Trang bị trải nghiệm sống
Việc cho mình trải nghiệm sống phong phú, đa dạng sẽ giúp bạn dễ dàng biến hóa con chữ hơn và có thể viết chạm đến cảm xúc của người đọc hơn. Nói thì đơn giản nhưng làm gì để có trải nghiệm sống?
Trải nghiệm có được từ những hoạt động, sự kiện mà bạn tham gia. Trải nghiệm cũng chính là quá trình tự mình trải qua để đúc kết thêm nhiều kinh nghiệm, kiến thức. Trải nghiệm sống tất nhiên không phải là trải qua tất cả những điều người khác trải qua. Tuy nhiên quan sát, lắng nghe, thấu hiểu là cách để bạn hiểu về cuộc sống và gia tăng trải nghiệm cho mình.
Một số cách để mình làm giàu trải nghiệm sống như: Đọc sách, xem phim (giúp mình hòa với cảm xúc của nhân vật và câu chuyện), chụp ảnh (giúp mình quan sát và có cơ hơi quan sát lại những khoảnh khắc trong cuộc sống), trò chuyện cùng bạn bè (giúp mình hiểu thêm về các khía cạnh trong cuộc sống), đi du lịch, tham gia các khóa học, sự kiện, làm việc…
10. Kỹ năng viết
Kỹ năng quan trọng nhất với người làm công việc sáng tạo nội dung, nhưng mình chọn để nó ở phần cuối cùng của bài viết vì bản thân chọn nghề content, tất nhiên kỹ năng viết là điều mặc định phải có.
Để có kỹ năng viết tốt nhất không gì ngoài rèn luyện mỗi ngày. Theo quy tắc của Malcolm Gladwell, mỗi người cần 10.000 giờ luyện tập để có thể trở thành chuyên gia trong lĩnh vực mà họ theo đuổi.
Với hơn 8 năm theo nghề viết lách, tính trung bình một ngày mình dành khoảng 6 tiếng cho việc viết lách, trừ đi những ngày nghỉ (mặc dù có những ngày nghỉ mình còn viết nhiều hơn ngày đi làm) hiện tại mình có khoảng 14.000 giờ làm công việc này. Mình cũng phần nào tự tin hơn về kỹ năng viết lách hiện tại, tư duy chủ đề, lên kế hoạch và triển khai.
Tuy nhiên, cũng chưa dám nhận mình là chuyên gia mà chỉ là một người đang cố gắng viết tốt hơn mỗi ngày. Blog Nhật Chi ra đời cũng là cách để mình tự rèn luyện kỹ năng viết lách, trau dồi kiến thức về ngành về nghề. Ngoài viết blog, thỉnh thoảng mình sẽ viết nhật ký, thơ ca, đi thả thính, comtent dạo bằng thơ để rèn luyện kỹ năng viết.
Vì mình học chuyên ngành báo chí và viết lách cũng là kỹ năng chính mà mình được học nên mình không chọn học thêm các khóa học về viết nữa. Nhưng nếu bạn là tay ngang vào nghề, hay newbie bạn cũng có thể chọn học thêm các khóa dạy viết để nắm vững các kiến thức, tư duy căn bản khi viết.
Trên đây là 10 kỹ năng mình đã trang bị và trau dồi trong suốt quá trình làm nghề và “sống” với nghề, còn bạn thì sao?
Nhật Chi - Viết để dẫn lối
0 Nhận xét